Παρασκευή 3 Ιουνίου 2011

ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Στην κεντημένη σου ποδιά....

ΛΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ « Στην κεντημένη σου ποδιά λαλούν αηδόνια και πουλιά..»

ΕΝΑΥΣΜΑ

Μια μέρα στο νηπιαγωγείο ακούσαμε το παραδοσιακό τραγούδι «στην κεντημένη σου ποδιά ». Ένα κορίτσι μας μίλησε για την κεντημένη ποδιά της γιαγιάς της . Έτσι άρχισε ένας διάλογος μεταξύ των παιδιών.

-η γιαγιά μου έχει μια ωραία ποδιά

-και η μαμά μου έχει ποδιά που τη φορεί όταν είναι στην κουζίνα

-η δική μου γιαγιά έχει μια ωραία ποδιά με στολίδια

-εμείς πήραμε μια ποδιά δώρο για τη θεία μου όταν πήγαμε διακοπές

Με αφορμή λοιπόν τις προτάσεις που έκαναν τα παιδιά αρχίσαμε τις ερωτήσεις

Η ποδιά που έχει η μαμά σας μοιάζει με την ποδιά της γιαγιάς σας ?

Τι χρώματα έχει η ποδιά που φορεί η μαμά σας ?

Τι σχέδια έχει πάνω της?

Την επόμενη μέρα στο κέντρο της παρεούλας φέραμε ένα μικρό μπαούλο κλειδωμένο. Τα παιδιά άρχισαν να το περιεργάζονται. Άρχισαν να αναρωτιούνται τι έκρυβε μέσα. Το καθένα έλεγε και τη δική του απάντηση άλλο ότι εκεί κρυβόταν ένας θησαυρός , άλλο ότι ήταν γεμάτο παιχνίδια , άλλο ότι είχε μυστικά κλπ .

Βάλαμε μουσική , μια γιαγιά κρατούσε κρυμμένο σε εκείνο το μπαούλο, για πολλά χρόνια ένα διαφορετικό θησαυρό. Τον είχε βάλει εκεί με πολλή αγάπη για να το φυλάξει. Τα παιδιά κάθισαν σε κύκλο και με αργές κινήσεις ανοίξαμε αυτό το παράξενο μπαούλο για να δούμε το θησαυρό που έκρυβε μέσα του. Εκεί ήταν κρυμμένη από πολύ καιρό μια κεντημένη παραδοσιακή ποδιά . Το μυστικό ανακαλύφθηκε . Κάθε παιδί έπιανε την ποδιά στα χέρια του για να την αγγίξει, να την αισθανθεί , να τη μυρίσει .

Αφού πέρασε η ποδιά από παιδί σε παιδί και την περιεργαστήκαν όλα. Ζητήσαμε να μας την περιγράψουν , να μας πουν πως μύριζε, πως αισθάνθηκαν όταν την άγγιξαν. Ρωτήσαμε αν είχαν ξαναδεί μια ποδιά σαν και αυτή και πού; Τι διαφορές είχε από την ποδιά της μαμάς τους; Γιατί άραγε για τη γιαγιά ήταν ένας θησαυρός και τον έκλεισε σ’ ένα μπαούλο;

Αφού συνεχίστηκε ο διάλογος και είδαμε τι γνώριζαν, τις προηγούμενες τους γνώσεις και ότι άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον και να διατυπώνουν ερωτήσεις για ότι τους ενδιέφερε να μάθουν. Καταγράψαμε στη συνέχεια τις ερωτήσεις των παιδιών .

· Γιατί έβαλε η γιαγιά την ποδιά στο μπαούλο;

· Ποιός την έφτιαξε ;

· Γιατί είχε κεντήματα πάνω της ;

· Ποιός τα κέντησε ;

· Πότε τη φορούσε ;

· Γιατί τη φορούσε ;

· Τι άλλο φορούσε ;

Συγκεντρώσαμε τις απαντήσεις και τις απορίες των παιδιών για να προχωρήσουμε στο σχεδιασμό του θεματικού χάρτη με τις ενότητες που θα αναπτύξουμε για την καλύτερη προσέγγιση του θέματος. Αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε σε μια γωνιά της τάξης τη γωνιά της παραδοσιακής ποδιάς. Αναθέσαμε στα παιδιά τον εμπλουτισμό της με ποδιές, με ρούχα παραδοσιακά , με υλικά κατασκευής παραδοσιακών ρούχων , εικόνες , φωτογραφίες , βιβλία ,μουσική παραδοσιακή, dvd, παλιές οικογενειακές φωτογραφίες των προγόνων τους και ό,τι άλλο μπορεί το καθένα να βρει και να συλλέξει. Ενημερώσαμε τους γονείς και ζητήσαμε τη βοήθεια τους για την υλοποίηση του προγράμματος.

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΕΣ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Ενότητα: Η ποδιά της περιοχής μας

Παρουσιάσαμε και παρατηρήσαμε τις ποδιές που είχαμε συλλέξει.

Τα παιδιά τις περιέγραψαν , τις σύγκριναν, εντόπισαν ομοιότητες και διαφορές.

Ζωγράφισαν την αγαπημένη τους (ελεύθερη ζωγραφική).

Αναγνώρισαν τα χρώματα , τα σχέδια .

Παίξαμε παιχνίδια ομαδοποίησης και ταξινόμησης ανάλογα με το χρώμα , με την υφή, τα σχέδια .

Βρήκαμε φωτογραφίες και εικόνες και από άλλες ποδιές της Κέρκυρας.

Επίσκεψη στο σχολείο ,της υπεύθυνης μας μίλησε και μας έδειξε τις τοπικές παραδοσιακές φορεσιές της Κέρκυρας, τις βασικές ονομασίες στα κομμάτια της φορεσιάς, την ποικιλομορφία της μαντίλας και της ποδιάς και ότι διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Μας είπε ότι η ιστορία και η εξέλιξη της φορεσιάς συνδέεται στενά με την κοινωνική ζωή του ατόμου, αφού είναι γνωστό ότι το ένδυμα χαρακτηρίζει την προσωπικότητα ενός ανθρώπου. Πρωταρχικός σκοπός του ενδύματος ήταν να προστατεύει τον άνθρωπο από τις καιρικές συνθήκες, αλλά συνδέονταν άμεσα με το πρόσωπο ή προσωπείο που το άτομο εμφάνιζε στο κοινωνικό του περιβάλλον. Έτσι μέσα από τη φορεσιά μπορούμε να πληροφορηθούμε για την οικονομική κατάσταση , την κοινωνική του θέση αλλά και τη γεωγραφική περιοχή στην οποία ζούσε. Τις διαφορές ανάμεσα στη γυναικεία και την αντρική φορεσιά.

Φωτογραφήσαμε τα μέρη της γυναικείας αλλά και της αντρικής φορεσιάς, με τις φωτογραφίες φτιάξαμε στη συνέχεια κολάζ : ντύσαμε τον κο Παραδοσιακό και την κα Παραδοσιακή.

Επισκεφτήκαμε τη συλλογή με τις τοπικές ενδυμασίες της Κέρκυρας. Είδαμε ολοκληρωμένες τις φορεσιές γυναικείες και ανδρικές και τις διαφορές τους . Παρατηρήσαμε και συγκρίναμε καθημερινές ,κυριακάτικες και νυφιάτικες φορεσιές του19ου και 20ου αιώνα . Καταγράψαμε τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ τους αλλά και με τις σημερινές ενδυμασίες . Την επίσκεψη την βιντεοσκοπήσαμε και τραβήξαμε φωτογραφίες.

Πίνακας αναφοράς παραδοσιακής κερκυραϊκής φορεσιάς (τα μέρη τα οποία αποτελούν την κερκυραϊκή παραδοσιακή φορεσιά ,το όνομα και την αντίστοιχη εικόνα ). Κάναμε ξεχωριστά την γυναικεία και την ανδρική φορεσιά.

Δώσαμε φύλλο εργασίας , όπου τα παιδιά αναγνωρίζουν τη λέξη ποδιά και βρίσκουν τα γράμματα που τη συνθέτουν.

Ζωγραφίσαμε από ένα κομμάτι της παραδοσιακής ενδυμασίας και φτιάξαμε το βιβλίο της κερκυραϊκής φορεσιάς.

Το ίδιο κάναμε και με τις ποδιές , το ονομάσαμε «οι όμορφες ποδιές της Κέρκυρας»

Παρουσιάσαμε φωτοτυπία της ακουαρέλας του S.W. Savage. Πλατεία στην πόλη της Κέρκυρας, μέσα του 19ου αιώνα. Παραδοσιακή καθημερινή ενδυμασία εποχής. (Συλλογή Αναγνωστικής Εταιρείας Κερκύρας). Τα παιδιά περιέγραψαν τον πίνακα , την πλατεία η οποία υπάρχει και σήμερα , παρατήρησαν τις ενδυμασίες , τις ασχολίες των ανθρώπων .

Φανταστήκαμε τι έκαναν και τι συζητούσαν οι άνθρωποι του πίνακα μεταξύ τους και δημιουργήσαμε μια ιστορία. Στο τέλος τη δραματοποιήσαμε.

Την επόμενη μέρα παρουσιάσαμε σε φωτογραφία την πλατεία όπως είναι σήμερα, τα παιδιά σύγκριναν τις δυο εικόνες βρήκαν τις ομοιότητες και τις διαφορές του χτες και του σήμερα.

Παίξαμε θεατρικό παιχνίδι : «μια μέρα στην πλατεία της Κέρκυρας σήμερα».

Ταξινομήσαμε γυναικείες , αντρικές και παιδικές φορεσιές.

Ενότητα : υλικά και τρόποι κατασκευής

Προετοιμαστήκαμε και οργανώσαμε την επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο, τι θα βλέπαμε σ΄ αυτό, τι θα ρωτούσαμε τι θα παίρναμε μαζί μας .

Επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο Κέρκυρας στους Σιναράδες . Ξεναγηθήκαμε στους χώρους του μουσείου αλλά εστιάσαμε την προσοχή μας στις τοπικές ενδυμασίες και στα αντικείμενα υφαντικής τέχνης. Στη συλλογή του μουσείου είδαμε αργαλειούς, ρόκες, αδράχτια, ανεμούρια, εργαλεία πλεξίματος ,σκαλτσουνόρακα, κοπανέλι ,μάγγανος, κόπανος κλπ. Ο υπεύθυνος του μουσείου μας μίλησε για την χρησιμότητα του κάθε εργαλείου. Κάθε αγροτική οικογένεια την παλιά εποχή παρήγαγε νήματα ,υφάσματα και ρούχα μόνη της .

Φωτογραφήσαμε τα εργαλεία τα οποία ήταν απαραίτητα για την παραγωγή των ρούχων.

Τα παιδιά ζωγράφισαν μέσα στο μουσείο ότι τους έκανε μεγαλύτερη εντύπωση.

Ζητήσαμε από τους γονείς των παιδιών να μας προμηθεύσουν εργαλεία υφαντικής που μπορεί να είχαν από παλιά στα χωριά τους . Συγκεντρώσαμε σαΐτες, αδράχτια , σφοντύλια , βελονάκια, βελόνες πλεξίματος ,ρόκες, ανέμες, κα. Με αφετηρία τις προηγούμενες παρατηρήσεις των παιδιών από το μουσείο συζητήσαμε για την ονομασία και την χρήση του κάθε εργαλείου.

Διαβάσαμε την ιστορία «Το πουκαμισάκι που φύτρωσε» από το αναγνωστικό της Β δημοτικού «Τα Κρινολούλουδα» ΟΕΣΒ 1948 . Είδαμε μέσα από την ιστορία αυτή πως από ένα φυτό το λινάρι φτιάχτηκε ένα πουκάμισο.

Δραματοποιήσαμε το παραμύθι.

Ζωγραφίσαμε τα στάδια παραγωγής του πουκάμισου από το λινάρι. Ενώσαμε τις ζωγραφιές και έγινε το βιβλίο «το πουκαμισάκι που φύτρωσε».

Ζωντανέψαμε τα ξεχασμένα αυτά εργαλεία , χρησιμοποιώντας τα στο θεατρικό συμβολικό παιχνίδι « φτιάχνω το ύφασμα για την ποδιά».

Παρουσιάσαμε τον πίνακα του Σωτήρη Ζήση . Τα παιδιά παρατήρησαν τον πίνακα τι απεικονίζει, που βρίσκονται οι άνθρωποι , με τι ασχολούνται, αν έχουν ξαναδεί κάποια από τα εργαλεία που απεικονίζονται.

Αναπαραστήσαμε τον πίνακα μέσα στην τάξη.

Ζωγραφίσαμε τον πίνακα.

Επισκεφτήκαμε μαγαζί με υφάσματα. Μας μίλησαν εκεί για την διαφορετική πρώτη ύλη με την οποία είναι φτιαγμένο κάθε ύφασμα , άλλα από μαλλί , από βαμβάκι , από λινό, από πολυεστέρα. Γνωρίσαμε βελούδα, λινά, βαμβακερά, μάλλινα , κασμιρένια, δαντέλες, μεταξωτά κα. Αγοράσαμε ένα ωραίο ύφασμα για να φτιάξουμε μια ποδιά.

Στο σχολείο φέραμε και είδαμε υφάσματα ,τα αγγίξαμε, τα μυρίσαμε , τα αισθανθήκαμε. Αναγνωρίσαμε από τι είναι φτιαγμένα.

Τα ξεχωρίσαμε, δημιουργήσαμε καρτέλες με τις ονομασίες τους και τα τοποθετήσαμε στη γωνιά της τάξης μας .

Τα συγκρίναμε με τα υφάσματα από τις ποδιές, αλλά και από τις άλλες φορεσιές που είχαμε συγκεντρώσει στη γωνιά της παραδοσιακής ποδιάς και έτσι ανακαλύψαμε από τι υφάσματα ήταν φτιαγμένες.

Επισκεφτήκαμε αργαλειό. Εκεί μας έδειξαν πως το χρησιμοποιούσαν για να υφαίνουν υφάσματα , τα μέρη από τα οποία αποτελείται. Μας μίλησαν επίσης για τη διαδικασία που χρειάζεται το μαλλί να γίνει νήμα και μετά ύφασμα . Τις φυτικές βαφές που έβαφαν παλιά τα νήματα , βράζοντας φύλλα καρυδιάς ή καρύδια ή αγοράζοντας λουλάκι. Τα παιδιά κάθισαν στον αργαλειό και δοκίμασαν να περάσουν τη σαΐτα με το νήμα μέσα από το στημόνι.

Ζωγραφίσαμε τον αργαλειό.

Ακούσαμε το παραδοσιακό τραγούδι : «μαλαματένιος αργαλειός και φιλντισένιο χτένι».

Διαβάσαμε στο σχολείο το ποίημα του Δημήτρη Κ. Τσιούμα.

Μπαίνει πρωί στον αργαλειό

η κορασιά κι υφαίνει

και με τραγούδια το χωριό

μαγεύει κι ανασταίνει.

Μαγεύει κι ένα νιό παιδί,

λεβέντη, παλληκάρι,

που λαχταράει να την ιδεί

στο χτένι, στο μιτάρι.

Στον αργαλειό, από κοντά,

να παίζει τις σαΐτες,

τις πεδολόγες, να κεντά

λουλούδια, μαργαρίτες

Και, τώρα, να τος αντικρύ

περνάει και τη βλέπει

και ντρέπεται να της το ειπεί

- ο αργαλειός σου πρέπει.

Κι αυτή, γλυκιά, χαμογελά

με πρόσωπο σκυμμένο,

κι απ’ τα κεντίδια τα πολλά

τριαντάφυλλο γραμμένο…

Κι όλο, γοργά στον αργαλειό

τα δάχτυλά της παίζει

και με τα χέρια της τα δυό

ξυλόχτενο πιέζει.

Τα κορίτσια έπαιξαν παντομίμα υφαίνουν στον αργαλειό , περνούν τις σαΐτες και χτυπούν τα χτένια. Ενώ τα αγόρια τραγούδησαν το δημοτικό τραγούδι: « στη κεντημένη σου ποδιά» .

Μέσα από ένα παραμύθι που διηγηθήκαμε στα παιδιά τους γνωρίσαμε τις «μεταμορφώσεις» του μαλλιού από ακατέργαστη μάζα σε κλωστή και κατόπι σε υφαντό.

Τους δείξαμε σε διαφάνειες τα στάδια επεξεργασίας του μαλλιού.

Τα παιδιά με υπόκρουση μουσικής μιμήθηκαν τις εργασίες : το πλύσιμο του μαλλιού, το ξάσιμο , τη δημιουργία της τουλούπας , το γνέσιμο κλπ.

Διαβάσαμε το ποίημα του Κώστα Κρυστάλλη «Το τραγούδι του αργαλειού» Σχολιάσαμε το γλωσσικό ιδίωμα. Εξηγήσαμε με απλά λόγια την ιστορία.

Διαβάσαμε το μύθο της αράχνης.

Διηγηθήκαμε το μύθο της Πηνελόπης που ύφαινε το υφαντό την ημέρα και κάθε βράδυ το ξήλωνε.

Δείξαμε στα παιδιά εικόνες από αγγεία της αρχαιότητας. Τα παιδιά τα παρατήρησαν και προσπάθησαν να βρουν τι απεικόνιζαν . Ξεχώρισαν τις γυναίκες που έγνεθαν με τη ρόκα και το αδράχτι. Παρατηρήσαμε και περιγράψαμε τον αρχαίο αργαλειό που απεικόνιζε το αγγείο. Ζωγραφίσαμε τον αρχαίο αργαλειό.

Κατασκευάσαμε υφαντές ποδιές περνώντας διάφορα χρωματιστά νήματα μέσα από έτοιμο στημόνι. ( υπήρχε στο σχολείο παιδικό- εργαλείο παιχνίδι τύπου αργαλειού)

Ενότητα : Ελληνική παραδοσιακή ενδυμασία

Συλλέξαμε φωτογραφίες, εικόνες από το διαδίκτυο , από βιβλία για παραδοσιακές φορεσιές της υπόλοιπης Ελλάδας.

Βρήκαμε από ποια περιοχή της Ελλάδας προερχόταν . Πάνω σε ένα μεγάλο χάρτη της Ελλάδας που πήραμε από το δημοτικό, είδαμε τις περιοχές αυτές. Τοποθετήσαμε μετά αντιπροσωπευτικές εικόνες φορεσιών πάνω στο χάρτη .

Παρουσιάσαμε κάποιες τυπικές φορεσιές , μια ηπειρώτικη ,μια καραγκούνικη , μια από τη Στερεά Ελλάδα, μια θρακιώτικη, μια νησιώτικη, μια κρητικιά.

Βρήκαμε τις ονομασίες στα κομμάτια των παραδοσιακών φορεσιών.

Συγκρίναμε και αναγνωρίσαμε ομοιότητες και διαφορές με την κερκυραϊκή τοπική ποδιά και φορεσιά .

Επισκεφτήκαμε το λύκειο ελληνίδων για να δούμε από κοντά τις διαφορετικές παραδοσιακές φορεσιές . Η υπεύθυνη μας μίλησε για τη διαφορετικότητα της φορεσιάς κάθε περιοχής , μας εξήγησε το λόγο που υπήρχαν όλες αυτές οι φορεσιές εκεί. Τα σχέδια, τα χρώματα, τις ονομασίες τους. Πως προφυλάσσουν και διατηρούν αυτά τα ρούχα . Είδαμε γυναικείες , αντρικές, παιδικές φορεσιές. Τα παιδιά φόρεσαν κάποια κομμάτια από διάφορες ενδυμασίες , που ήταν στο μέγεθος τους. Μας είπαν πως αισθάνθηκαν , πως ένιωθαν φορώντας αυτά τα ρούχα. Μας δίδαξε η υπεύθυνη κάποια βήματα από παραδοσιακούς χορούς και τα παιδιά άκουσαν και χόρεψαν παραδοσιακά τραγούδια της Κέρκυρας αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας . Βγάλαμε φωτογραφίες .

Αποφασίσαμε μια φορά το μήνα να πηγαίνουμε στο λύκειο ελληνίδων για να μάθουμε κάποιους παραδοσιακούς χορούς για να τους χορέψουμε και να τους παρουσιάσουμε στους γονείς .

Ζωγραφίσαμε εκεί την αγαπημένη τους ενδυμασία.

Ενότητα: ποδιά και λαϊκή τέχνη

Το σχολείο επισκέφτηκε μετά από πρόσκληση μας μοδίστρα μας έφερε και μας μίλησε για τα υλικά και τα κεντήματα της παραδοσιακής ποδιάς. Μας έδειξε διάφορες ποδιές από διάφορα μέρη της Ελλάδας, τα υφάσματα, τα σχέδια , τα κεντήματα, τα χρώματα, από πού έπαιρναν έμπνευση για τα σχέδια τους . Μας κέντησε σε μια ποδιά ένα μικρό σχέδιο για να δουν τα παιδιά πόση δουλειά και πόσο χρόνο χρειάζεται για να γίνει μια τέτοια ποδιά.

Παρατηρήσαμε τα μοτίβα , τα σχέδια που είχαν πάνω τους οι ποδιές .

Ταξινομήσαμε τις ποδιές ανάλογα με το σχέδιο που είχαν. Σ’ αυτές που είχαν λουλούδια , γεωμετρικά σχέδια , δαντέλες , κορδέλες.

Ταξινομήσαμε επίσης τις ποδιές ανάλογα με το χρώμα τους και το ύφασμα τους .

Δώσαμε φύλλο εργασίας με μια ποδιά που είχε γεωμετρικά σχέδια και τα παιδιά συνέχισαν τα γεωμετρικά σχέδια .

Διαβάσαμε το ποίημα του ποιητή Κώστα Κρυστάλλη «η ποδιά της Μαριώς» Βοηθήσαμε τα παιδιά με κατάλληλες ερωτήσεις να φανταστούν εικόνες από το ποίημα και να τις περιγράψουν . Ζωγραφίσαμε τις εικόνες που φανταστήκαμε . Ενώσαμε τις εικόνες και φτιάξαμε την ιστορία του ποιήματος. Την αφηγηθήκαμε και την παίξαμε.

Σκεφτήκαμε τι άλλο θα μπορούσε να είχε πάνω η ποδιά της Μαριώς εκτός από τον ουρανό με τ’ άστρα . Το κάθε παιδί ζωγράφισε τη δική του ιδέα.

Δώσαμε στα παιδιά μια φωτοτυπία μιας σαρακατσάνικης ποδιάς . Σε χαρτί του μέτρου ζωγραφίσαμε μια ποδιά σε φυσικό μέγεθος και προσπαθήσαμε να αναπαραστήσουμε τα σχέδια της αυθεντικής.

Παρατηρήσαμε τις εικόνες με τις φορεσιές που είχαμε βάλει στο χάρτη και βρήκαμε ποιες ήταν εκείνες που είχαν τα πιο περίπλοκα και πιο πολλά σχέδια.

Διαβάσαμε το ποίημα του Πάνου Τσίνα « Η Μαριώ» στο οποίο καταγράφει παραστατικά πως ετοίμαζαν οι κοπέλες τα προικιά τους και τις φορεσιές τους

Κάθονται κόρες λυγερές και πλέκουν τα προικιά τους,

και τραγουδάν κι όλο μιλάν για τα κεντήματά τους.

Κι ανάμεσά τους η Μαριώ, βροντάει τον αργαλειό.

Άλλη κεντάει χρυσή ποδιά κι άλλη όμορφο γιορντάνι.

Άλλη κεντάει μια τραχηλιά κι άλλη πλέκει φουστάνι.

Κι ανάμεσά τους η Μαριώ, βροντάει τον αργαλειό.

Τα παιδιά τραγούδησαν το ποίημα και τα κορίτσια έκαναν τις ανάλογες κινήσεις των κοριτσιών, που περιέγραφε το ποίημα.

Ενότητα : η χρήση της ποδιάς

Συζητήσαμε στην τάξη για τη χρησιμότητα της ποδιάς στη ζωή μας .

Προσκαλέσαμε τη προγιαγιά ενός παιδιού από το χωριό της Λευκίμμης και μας μίλησε για τις ποδιές και την ενδυμασία που φορούσαν στο χωριό ( η γιαγιά αυτή ντυνόταν ακόμη και σήμερα με παραδοσιακή φορεσιά της περιοχής ). Άλλες ποδιές είχαν στη καθημερινή ζωή τους, άλλη φορούσαν τη Κυριακή για να πάνε στην εκκλησία. Μας έφερε και μας έδειξε τις ποδιές της. Τις καθημερινές που φορεί στο χωράφι και στο σπίτι όταν κάνει δουλειές , δηλ. τις πρόχειρες και τις καλές που τις έχει για τις γιορτές. Μας μίλησε για ποιο λόγο φορούσαν ποδιές .

Παρατηρήσαμε και ανακαλύψαμε ότι οι πρόχειρες είχαν σκούρα χρώματα και οι καλές ήταν λευκές με κέντημα και δαντέλα και το ύφασμα τους πιο λεπτό , πιο καλό.

Η γιαγιά μας εξήγησε το λόγο.

Ξεχωρίσαμε ποδιές από εικόνες, σε καθημερινές ,κυριακάτικες, και νυφικές.

Αγοράσαμε άσπρο ύφασμα και μια μαμά μας έραψε ποδιές για όλα τα παιδιά, για να τις φοράμε όταν κάνουμε δουλειές στο σχολείο.

Καταγράψαμε σε ποιες δουλειές θα φοράμε τις ποδιές ,όταν θα ασχολούμαστε με τη μαγειρική –ζαχαροπλαστική, όταν θα βοηθάμε στο στρώσιμο του τραπεζιού για το φαγητό μας, όταν θα παίζουμε παιχνίδια, όταν θα ασχολούμαστε με τον κήπο μας , όταν θα είμαστε βοηθοί για να ταχτοποιήσουμε την τάξη , στη γωνιά του κουκλόσπιτου.

Ζωγράφισε ο καθένας την ποδιά του όπως ήθελε με τους ειδικούς μαρκαδόρους για ύφασμα.

Παίξαμε παιχνίδια με τις ποδιές . «Πως αλλιώς μπορώ να χρησιμοποιήσω την ποδιά.»

Την μεταμορφώσαμε σε μαντήλι, σε σεντόνι, σε τραπεζομάντηλο κλπ.

Μέσα από φωτογραφίες που φέραμε στα παιδιά ανακαλύψαμε και άλλες ποδιές για άλλες χρήσεις , (σχολική ποδιά , μάγειρα, σερβιτόρου, γιατρού, φαρμακοποιού).

Τις καταγράψαμε δίπλα από κάθε φωτογραφία . Τα παιδιά σκέφτηκαν και άλλες χρήσεις της ποδιάς (χασάπης, κτηνίατρος, νοσοκόμα , καθαρίστρια)

Βρήκαμε διαφορές στις ποδιές μεταξύ τους.

Παίξαμε συμβολικά παιχνίδια, τους μάγειρες, τους σερβιτόρους.

Εξοπλίσαμε τη γωνιά της παραδοσιακής και με άλλες ποδιές της εποχής μας που έφεραν τα παιδιά από το σπίτι τους . Ποδιές γιατρού , σερβιτόρου , της γιαγιάς, της μαμάς κλπ

Παίξαμε παιχνίδια με γρίφους και κάρτες με εικόνες ποδιών . Λέγαμε γρίφους και τα παιδιά διάλεγαν την κατάλληλη εικόνα που αντιστοιχούσε σε κάθε εικόνα. Όπως πχ.- είμαι μια γιαγιά και πάω στο χωράφι να μαζέψω ντομάτες , -είμαι μια κοπέλα και ανοίγω το μπαούλο της γιαγιάς για να δω τη ποδιά που φόρεσε στο γάμο της .

Παίξαμε παραλλαγή του παιχνιδιού , λέγαμε το γρίφο και κάθε παιδί έπρεπε να δώσει την απάντηση με παντομίμα φορώντας μια ποδιά από τη γωνιά της παραδοσιακής ποδιάς που να ταιριάζει σε κάθε γρίφο.

Ενότητα : η ποδιά στο πέρασμα του χρόνου

Αφού είχαμε συζητήσει με τα παιδιά και είχαμε παίξει διάφορα παιχνίδια για το τώρα , το παρελθόν και το μέλλον και με αφετηρία τις προηγούμενες γνώσεις που είχαν αποκομίσει κατά τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος, δείξαμε φωτογραφίες με ποδιές από το παρελθόν και το τώρα .

Κάναμε ένα σχεδιάγραμμα με μια εικόνα του τώρα , και μια εικόνα του παρελθόντος στη γωνιά της παρεούλας , τα παιδιά βρήκαν και τοποθέτησαν φωτογραφίες με ποδιές στη κατάλληλη θέση ανάλογα με το χρόνο στον οποίο ανήκαν.

Δημιουργήσαμε κολάζ με τις ποδιές του χτες και του σήμερα.

Παρατήρησαν και σύγκριναν φωτογραφίες με εικόνες από το παρελθόν και το σήμερα. Προσπάθησαν να τις τοποθετήσουν σε μια χρονολογική σειρά μέσα από κατάλληλες ερωτήσεις .

Δείξαμε στα παιδιά εικόνες από πανηγύρι του παρελθόντος αλλά και του σήμερα . Αναγνώρισαν τις διαφορές . Συζητήσαμε για το πως γινόταν το πανηγύρι στα παλιά χρόνια , τι φορούσαν , που γινόταν , τι έκαναν οι άνθρωποι , τι έτρωγαν , τι έπιναν, πως γίνεται σήμερα , αν έχουν πάει ποτέ σε πανηγύρι, τι έχει αλλάξει , μας είπαν τις εμπειρίες τους.

Χωριστήκαμε σε ομάδες η μια ομάδα θα έπαιζε θεατρικό παιχνίδι, το πανηγύρι του παρελθόντος και η άλλη το πανηγύρι του σήμερα. Οργάνωσε η κάθε ομάδα τι χρειαζόταν για να παρουσιάσει το πανηγύρι της.

Μέσα από συγκρίσεις φωτογραφιών παραδοσιακών ενδυμασιών και σημερινών καθημερινών ενδυμασιών βρήκαμε ότι παλιά οι γυναίκες φορούσαν πάντα ποδιά , ήταν ανυπόστατο μέρος της ενδυμασίας, ενώ σήμερα όχι, αλλά τη φορούν μόνο για να προστατευτούν . Έχει μόνο χρηστική σημασία . Επίσης στα παλιά χρόνια οι άντρες όπως είδαμε και από άλλες δραστηριότητες οι άντρες δε φορούσαν ποδιά , ενώ σήμερα τις χρησιμοποιούν σε κάποια επαγγέλματα.

Τα παιδιά φαντάστηκαν και ζωγράφισαν πως νόμιζαν ότι θα ήταν η ποδιά στο μέλλον.

Δημιουργήσαμε μια φανταστική ιστορία για την ποδιά του μέλλοντος με τίτλο : «μια παράξενη ποδιά».

Την παίξαμε στο κουκλοθέατρο.

Στη γιορτή της μητέρας φτιάξαμε και κάναμε δώρο μια ποδιά , ζωγραφίζοντας την με λουλούδια αηδόνια και πουλιά.

Φτιάξαμε, με το ύφασμα που αγοράσαμε, μια πολύ μεγάλη ποδιά και τη στολίσαμε όλοι με διάφορα πράγματα πούλιες, ρέλια, κορδέλες και δαντέλες. Την ονομάσαμε η παρδαλή ποδιά του νηπιαγωγείου μας.

Στο τέλος κάθε δραστηριότητας τοποθετούσαμε στη γωνιά της « ποδιάς – ενδυμασίας» τις εργασίες όπου καταγράφονταν τα αποτελέσματα έτσι ώστε να ενημερώνονται γονείς και παιδιά για την πορεία εξέλιξης του προγράμματος.